Вершы беларускіх паэтаў

“На Беларусі Бог жыве”,
Так кажа мой просты народ.
Уладзімір Караткевіч

Паціху час ад нас плыве,
Гартае восень лісце…
“На Беларусі Бог жыве”, –
Пісаў паэт калісьці.

Гудуць пытанні ў галаве:
Ці верыць нам паэту?
Ці сапраўды тут Бог жыве
Ад сатварэння свету?

Паэт на небе. Запытаць
Ён можа ў Бога прама,
А нам – гісторыю чытаць.
І Біблію таксама…

Крылом благаслаўляе край
Святая птушка – бусел…
Дык, можа, планаваўся рай
У нас на Беларусі?

Праектаў боскі быў маштаб
Ў будоўлі і аздобе:
Фундатар, дойлід і прараб –
Бог у адной асобе.

Быў здольны ўсё адзін зрабіць:
Не зломак, не калека.
Але памочніка стварыць
Задумаў – чалавека.

Сабраўшы гліну, бруд і пыл,
Бог, як галоўны творца,
Усё зрабіў на свой капыл.
Вось маху даў празорца!

Бо для працягу творчых спраў,
Каб не сышла руплівасць,
Ён творчасць чалавеку даў –
Галоўную ўласцівасць.

А ўсім народам запавет –
Ладкуйцеся як трэба.
Вось вам з іголачкі Сусвет:
Зямля, Вада і Неба.

Стварыў Прастору ён і Час –
Цяжкая ў Бога праца –
І так зрабіў, каб кожны з нас
Мог чалавекам звацца.

Дзяліў на ўсіх багацце Бог,
Каб не было спакусы.
Амаль усё, што даць ён мог,
Займелі беларусы.

Я не шкадую небу слоў
Падзякі за прытулак –
За край зуброў, баброў, буслоў,
Балот, азёр, рачулак…

Не назаву я край другі,
Збыліся Бога словы:
Як з аксаміту мурагі,
І пушчы, і дубровы.

Азёры з рыбай і бары,
Дзе хвоі аж да неба –
Рай боскі, што ні гавары,
Нічога больш не трэба.

Не ведаю, з якіх прычын,
Але на ўсёй планеце
Не знойдзеш больш такіх жанчын –
Найпрыгажэйшых ў свеце!

Утульны край, цнатлівы кут –
Жыві, ўздымай аблогу.
Не дзіўна, што калісьці тут
Жылося добра Богу.

Госць завітае – Бог у дом, –
У народзе так казалі,
І храм – уласны Богу дом –
Прыгожа будавалі.

Стаялі побач з даўніх пор:
Касцёл і сінагога,
Царква і пратэстанцкі збор –
На свеце ўсё ад Бога.

Так. Меў у нас прытулак Бог.
А калі ўспомніць вёску –
Крыжы на ростані дарог
Вялі ў жыццё па-боску.

Здараліся і ў нас грахі,
Але заўсёды прама
На Беларусі ўсе шляхі
Вялі людзей да храма.

Вяліся тут і мужыкі –
Не цельпукі, не зломкі…
Вось толькі лёс дурны такі:
Пры ўладзе – пустадомкі!

Адных цягнула ў маскалі,
А іншых – у палякі,
Як быццам на чужой зямлі
Раскіданы прысмакі.

То не такія ім крыжы,
То кепскія іконы.
Дайшлі ў змаганні да мяжы,
Забыўшы ўсе законы.

Далей у лес – дык болей дроў!
Хоць з краю наша хата:
Стагоддзямі лілася кроў –
За памяркоўнасць плата.

Збіў з панталыку нехта нас
Ці збочыла дарога,
Як той казаў, ды ў пэўны час
Амаль зракліся Бога.

З сабораў скідвалі званы,
Здзіралі нават бляху,
Але маўчалі перуны –
Зноў, пэўна, Бог даў маху?

Калі марксісцкі маналог
Сягнуў да крайняй рыскі –
Ў бамжы падаўся ціха Бог…
Што зробіш без прапіскі?!

“Дай, Божа, ў добры час сказаць”, –
Тады казалі продкі, –
“А у нядобры – памаўчаць”:
Наш век такі кароткі!

Таму, як лёкай ці звырод,
Ці, мо, жабрак – убога
Жыве рахманы наш народ.
Ці, можа, брак у Бога?

Стаміўся, пэўна, ад турбот:
Нялёгка быць прарабам,
Ствараць жыцця кругаварот
Славянам ды арабам.

Раней тварыць ён цуды мог,
Але апошнім часам
Амаль зусім знясілеў Бог
З нямоглымі сам-насам.

На жаль, задураны мазгі
Наўмысна нам з калыскі:
Маўляў, начальства ці багі
Даюць нам мяса ў міскі.

Куды падацца мужыку? –
Абкладваюць, як воўка:
Поп з партупеяй на баку,
А ў краме – паўлітроўка!

Не разумею, хоць памры,
Сучаснага пакрою.
Якія ж гэта святары,
Што свенцяць нават зброю!?

Здаецца, зараз у царкве,
Хоць там пяюць дыскантам,
Няўтульна неяк Бог жыве,
Як быццам кватарантам.

Навошта залацяць крыжы,
Ніхто не разумее.
Няўжо без золата пражыць
Ужо і Бог не ўмее?

Калі з маленечкай царквы
Дашчэнту здзерлі гонту,
Ну дзе ж тут будзе Бог жывы
Сярод еўрарамонту?!

Усё нагамі дагары:
Амаль што побач з ракай
Цяпер гандлююць святары
Гарэлкай і табакай!

Запомніла Хрыстову кроў
Ерусаліма брама
Таму, што хцівых гандляроў
Папёр Збавіцель з храма!

Улада ціснецца ў царкву.
Ды нешта тут нячыста!
Як праваслаўе ў галаву
Палезла атэістам?

Зусім другі партрэт вісіць
Ў начальніка з акантам.
Не зможа Бог ніяк пражыць
Тут нават кватарантам!

З прыроды робяць нацюрморт,
Ну як жа тут не спіцца?
Чым толькі не жартуе чорт,
А Богу добра спіцца!

І занядбаная ралля
Чакае марна зерня.
Надзея гіне спакваля,
Што Бог нам нешта верне.

Дурныя думкі ў галаве,
Даруй за ўсё, Ісусе!
Не ўцямлю, як жа Бог жыве
З пачварамі ў хаўрусе?!

Не трэба мне царкоўны спеў,
Не звабяць нават чэрці,
Калі, нарэшце, зразумеў:
Галоўны храм – у сэрцы!

Народнай прымаўкі гваздок
Ярчэе, быццам срэбра.
У Даля ў слоўніку радок:
“Бог не ў бярвенні – ў рэбрах”

Таму паэт і сэрца рве,
І піша ён, упарты:
“На Беларусі Бог жыве”, –
І гэта, брат, не жарты!

Не трэба Богу, далібог,
Ліслівыя паклоны, –
Ён бачыць сцежкі ўсіх дарог,
Свае ў яго законы.

Ва ўсе часы з нас кожны мог
На Бога спадзявацца.
Не кіне нас ніколі Бог,
Прынамсі, як дарадца.

На прыказку: “Паможа Бог!”
Адказ заўжды гатовы:–
“Казаў жа Бог, каб ты памог!” –
Навошта тыя словы?

Няўмела Бога зноў малю,
Ад сораму згараю:
Дай, Божа, мне маю зямлю,
Тады не трэба раю!

Як кажуць, ўсе мы тут ў гасцях:
На свеце ўсё ад Бога,
Але заўжды свой ладзім шлях
З бацькоўскага парога.

Няхай жаданне перамог
Мацнее з кожным годам.
Свабоду волі даў нам Бог,
Як і другім народам.

І край, і Бог ад нас знямог –
Пара збіраць каменне.
Сінонім ёсць у слова "Бог" –
Уласнае сумленне!

Свабодай боскай даражыць
Заўсёды трэба, браце,
Бо нават Богу цяжка жыць
Ў чужой, няўтульнай хаце.

Бог нам пакінуў запавет,
Адказнасць даў за ролю:
Ствараць далей прывабны свет
Без лаянкі на долю.

Бог зноў да творчасці заве!
Бог верыць Чалавеку!
На Беларусі Бог жыве.
І хай жыве.
Давеку!