|
|
Вячаслаў Жук
Гады?, нібы воды імклівай ракі,
Адносяць нас ад берагоў,
Дзіцячых жаданняў, ад блізкіх сваіх,
Ад вёсак ды ад сваякоў.
І як толькі год, нібы сон, праляціць,
Далей і далей мы ад хат,
Дзе з малку знаёмы калодзеж стаіць,
Дзе за агародам раўчак…
Вось толькі чаму, хоць міне шмат гадоў,
Хоць будзе ўжо шмат перажыта,
У памяці ўстане, забыты даўно,
Бацькоўскі падворак, ды жыта,
Што жала матуля, і, нават той серп,
Да болю ў сэрцы знаёмы,
І нават запахне ў той момант мне хлеб,
Што ў печы сваёй прапячоны.
Лажыцца на сэрца нуда. Да бацькоў!
Хаця б і на дзень на радзіму!
Усё кінуць, прыехаць, абняць сваякоў,
Сказаць, што іх больш не пакіну.
Матулю абняць і забыцца пры ўсіх,
Што ты ўжо сталы мужчына,
Ад шчасця вяртання дадому пусціць
На волю ўсе слёзы, ўспаміны.
А вечарам, пасля прыходу кароў,
Калі адспявае падойнік,
Пачуць цішыню, або крык крумкачоў
І ціха заснуць, нібы школьнік.
Пад ранне ляжаць і чакаць, што вось-вось
Матуля падыдзе і скажа:
“Прачніся, сыночак, да школы збірайсь,
А я табе дранікі смажу”
І нібы дзяцінства ў акно зазірне:
Так хораша,
Сонечна,
Зычна…
……………………………………………………………………..
Я снедаю хутка, як быццам мяне
Сусед Сашка ў школу пакліча.
У плацці зялёным вясенняй лістоты,
Чаромхавай стужкай касу падвязала,
Прабегла вясна скрозь лясы і балоты,
Усмешкай і позіркам Лоеў абрала.
Прылегла вясна на ўзбярэжжы Дняпра.
Цудоўная, мілая сэрцу пара!
І водар яе і жаданні яе
Плывуць над вадой, як туман той плыве.
І кожны, хто ў Лоеве бачыў такое,
Навекі ў жыцці не знаходзіць пакою…
І мне давялося вясенняй парою
Ў цябе закахацца, маленькі мой Лоеў!
Амаль непрыкметны, ды самы найлепшы,
Мяне ты натхняеш на песні і вершы.
Ну як мне цябе, ты скажы, не любіць,
Калі паасобку не можам мы жыць.
Што я без цябе? Так – праходзячы міма…
А ты для мяне – ты не проста Радзіма,
Ты той прыгажуні- вясны чараванне,
Што ходзіць штогод да цябе на спатканне…
Памятаю, як маці
У начоўках сцірала.
Нешта ціха спявала,
І абед гатавала.
І чакала чагосьці,
Пэўна, шчасця чакала.
А пад вечар чытала
Вершы Янкі Купалы,
Каб дачушка яе
Пад той спеў засынала…
Праляцелі гады
І калыскі не стала,
Той, што плачам дзіцячым,
Маці спаць не давала.
Праляцелі гады
І нічога не стала…
Толькі кнішка жыве,
Што з адбіткам “Купала”
Бегала Верка з вядром да крыніцы,
Каб зачарпнуць там студзёнай вадзіцы.
Зранку бяжыць і пад вечар бяжыць,
Верку пабачыш – і хочацца жыць.
Стан яе гібкі, рухомы, дзявочы,
Адразу кідаецца хлопцам у вочы,
Тварык бялюткі, чырвоныя губы,
Ямкі на шчоках – дорага-люба,
Глянуць на цуд ад матулі-прыроды –
Убачыш яе і адступяць журботы.
Як да царквы да крыніцы ідзе:
У новай сукенцы і лента ў касе.
Людзі даўно ўжо калодзежы маюць,
І да крыніцы сцяжынка зрастае.
Толькі вось Верка і ходзіць туды,
Каб зачарпнуць там іскрыстай вады.
Дзіўная Верка – ды што з яе ўзяці:
Хоць прыгажуня – ды розум дзіцяці.
Людзі ўсё роўна любілі яе,
Людзі вясковыя, людзі ж свае.
Толькі аднойчы здарылася гора:
Вёсцы падмогу аказвае горад.
Шмат іх прыехала ў вёску тады,
Хлопцаў чужых на чужую бяду.
Згвалцілі дзеўку ў першы жа вечар,
Розум, напэўна, згубіў чалавечы.
Гвалтоўнікаў тых злавілі, судзілі,
Іх, зразумела, у турму пасадзілі.
Толькі вось Верка, што сталася з ёй,
Той, што здзіўляла ўсіх доўгай касой?
Усё.
Да крыніцы яна ўжо не ходзіць,
П’е як і ўсе ўжо з калодзежа воду.
Хтосьці тут скажа: “Вялікая справа:
Дзеўка – дурніца больш кемлівай стала.”
Хай сабе так, але ў вёсцы с тых пор
Сталі вышэйшымі крыху заборы.
Я запытаўся ў суседа: “Чаму?”
Вуліцы ж з вокнаў не відна яму.
“Хай сабе й так, але што там пабачыш:
П’яную спрэчку ці морду сабачу?
Верка ж па воду не ходзіць цяпер.
Веры няма, людзі сталі як зверы.
Вера то есць – ды яна не для.
У Бога няма нават веры ў наш час.”
Бегала Верка з вядром да крыніцы
Нібы ў царкву кожны дзень памаліцца,
Зранку бяжыць і пад вечар бяжыць,
Верку пабачыш – і хочацца жыць.”
|